Zaburzenie afektywne dwubiegunowe – objawy, przyczyny i leczenie

Czym jest zaburzenie afektywne dwubiegunowe?

Naturalne wahania nastroju są częścią ludzkiego życia. Każdy doświadcza chwil radości i smutku, jednak osoby zdrowe potrafią funkcjonować w codziennym życiu pomimo trudniejszych momentów. W przypadku zaburzenia afektywnego dwubiegunowego (ChAD) wahania nastroju są ekstremalne i mają wpływ na funkcjonowanie zawodowe, społeczne i emocjonalne osoby chorej.

Osoby zmagające się z tym zaburzeniem doświadczają epizodów:

Manii lub hipomanii – okresu intensywnego pobudzenia, podwyższonego nastroju, nadmiernej energii i podejmowania impulsywnych decyzji.
Depresji – epizodów przygnębienia, apatii, braku motywacji i wycofania społecznego.
Okresów remisji – momentów względnej stabilizacji nastroju, w których osoba funkcjonuje w sposób zbliżony do zdrowych osób.

Mania i hipomania – nadmierne pobudzenie

Mania to stan podwyższonego nastroju, w którym osoba czuje się niezwyciężona, pełna energii i motywacji. Może być to jednak bardzo destrukcyjny okres, ponieważ brak kontroli nad swoim zachowaniem prowadzi do podejmowania impulsywnych decyzji i ryzykownych działań.

Objawy manii:

Nadmierna energia i pobudzenie,
Nieuzasadniona euforia i poczucie wielkości,
Mówienie bardzo szybko i bez kontroli,
Drażliwość i brak cierpliwości,
Brak potrzeby snu,
Nadmierne wydawanie pieniędzy, ryzykowne decyzje finansowe,
Skłonność do zachowań impulsywnych, np. ryzykownych relacji czy uzależnień.

Lżejszą formą manii jest hipomania – charakteryzuje się podobnymi objawami, ale w mniej nasilonej formie, przez co może być trudniejsza do rozpoznania.

Depresja dwubiegunowa – skrajne wycofanie

Przeciwieństwem manii jest epizod depresyjny, który może trwać tygodnie lub miesiące. Osoba w tym stanie czuje się bezradna, apatyczna i niezdolna do wykonywania codziennych czynności.

Objawy depresji w ChAD:

Głębokie poczucie smutku i beznadziei,
Brak energii i motywacji do działania,
Problemy ze snem – zarówno bezsenność, jak i nadmierna senność,
Utrata apetytu lub nadmierny apetyt,
Wycofanie społeczne,
Myśli samobójcze.

Osoba w depresji dwubiegunowej może całkowicie wycofać się z życia społecznego, odczuwać lęk i brak sensu istnienia. Diagnoza i leczenie zaburzenia są kluczowe dla poprawy jakości życia pacjenta.

Przyczyny zaburzenia afektywnego dwubiegunowego

Nie ma jednej, konkretnej przyczyny rozwoju ChAD. Badania wskazują na kombinację czynników:

Genetycznych – jeśli w rodzinie występowały przypadki zaburzeń afektywnych, istnieje większe ryzyko ich pojawienia się.
Biochemicznych – zaburzenia w funkcjonowaniu neuroprzekaźników, takich jak serotonina i dopamina, mogą wpływać na skrajne zmiany nastroju.
Środowiskowych – silny stres, traumy z dzieciństwa, przemoc emocjonalna lub fizyczna mogą zwiększyć ryzyko rozwoju zaburzenia.

Leczenie ChAD – klucz do stabilizacji nastroju

Zaburzenie afektywne dwubiegunowe wymaga długoterminowego leczenia, które pomaga zminimalizować wahania nastroju i poprawić jakość życia.

1. Psychoterapia

Terapia psychodynamiczna lub poznawczo-behawioralna pomaga pacjentom rozpoznawać wczesne oznaki epizodów manii i depresji, uczyć się strategii radzenia sobie oraz poprawiać funkcjonowanie społeczne.

2. Farmakoterapia

Leki stabilizujące nastrój, takie jak sole litu, leki przeciwpadaczkowe czy neuroleptyki, pomagają kontrolować epizody manii i depresji. Często stosuje się również leki przeciwdepresyjne w połączeniu ze stabilizatorami nastroju.

3. Zmiana stylu życia

Regularny tryb dnia,
Unikanie stresu i nadmiernej ilości bodźców,
Zdrowa dieta,
Odpowiednia ilość snu,
Unikanie alkoholu i substancji psychoaktywnych.

Kiedy zgłosić się po pomoc?

Jeśli zauważasz u siebie lub bliskiej osoby skrajne wahania nastroju, epizody manii lub depresji, warto skonsultować się z psychoterapeutą lub psychiatrą. Zaburzenie afektywne dwubiegunowe jest chorobą, która wymaga specjalistycznego leczenia – samodzielne próby radzenia sobie z objawami mogą nie przynieść oczekiwanych efektów.

Skontaktuj się z psychoterapeutą

Joanna Najbor – psycholog, psychoterapeuta📍 Wrocław📞 Telefon: +48 508 208 995📧 E-mail: kontakt@wroclaw-psychoterapia.pl

Potrzebujesz wsparcia w radzeniu sobie z zaburzeniem afektywnym dwubiegunowym? Skontaktuj się i umów na konsultację – pierwszy krok do odzyskania równowagi psychicznej.